Życie i dzieło Św. Franciszka z Asyżu
B.E. Murillo, 1647.
Św. Franciszek – Jan Bernardone – przyszedł na świat w 1182 roku w → Asyżu w środkowych Włoszech. Urodził się w bogatej rodzinie kupieckiej. Jego rodzice pragnęli, by osiągnął on stan szlachecki, nie przeszkadzali więc mu w marzeniach o ostrogach rycerskich. Nie szczędzili pieniędzy na wystawne i kosztowne uczty, organizowane przez niego dla towarzyszy i rówieśników. Jako młody człowiek Franciszek odznaczał się wrażliwością, lubił poezję, muzykę. Ubierał się dość ekstrawagancko. Został okrzyknięty królem młodzieży asyskiej. W 1202 r. wziął udział w wojnie między Asyżem a Perugią. Przygoda ta zakończyła się dla niego niepowodzeniem i niewolą. Podczas rocznego pobytu w więzieniu Franciszek osłabł i popadł w długą chorobę.
W roku 1205 uzyskał ostrogi rycerskie i udał się na wojnę, prowadzoną między Fryderykiem II a papieżem. W tym czasie Bóg zaczął działać w życiu Franciszka. W Spoletto miał sen, w którym usłyszał wezwanie Boga. Powrócił do Asyżu. Postanowił zamienić swoje bogate ubranie z żebrakiem i sam zaczął prosić przechodzących o jałmużnę. To doświadczenie nie pozwoliło mu już dłużej trwać w zgiełku miasta. Oddał się modlitwie i pokucie. Kolejne doświadczenia utwierdziły go w tym, że wybrał dobrą drogę. Pewnego dnia w kościele św. Damiana usłyszał głos: „Franciszku, napraw mój Kościół”. Wezwanie zrozumiał dosłownie, więc zabrał się do odbudowy zrujnowanej świątyni. Aby uzyskać potrzebne fundusze, wyniósł z domu kawał sukna. Ojciec zareagował na to wydziedziczeniem syna. Pragnąc nadać temu charakter urzędowy, dokonał tego wobec biskupa. Na placu publicznym, pośród zgromadzonego tłumu przechodniów i gapiów, rozegrała się dramatyczna scena między ojcem a synem. Po decyzji ojca o wydziedziczeniu Franciszek zdjął z siebie ubranie, które kiedyś od niego dostał, i nagi złożył mu je u stóp mówiąc: „Kiedy wyrzekł się mnie ziemski ojciec, mam prawo Ciebie, Boże, odtąd wyłącznie nazywać Ojcem”. Po tym wydarzeniu Franciszek zajął się odnową zniszczonych wiekiem kościołów. Zapragnął żyć według Ewangelii i głosić nawrócenie i pokutę. Z czasem jego dotychczasowi towarzysze zabaw poszli za nim.
24 lutego 1208 podczas czytania Ewangelii o rozesłaniu uczniów, uderzyły go słowa: „Nie bierzcie na drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski” (Mt 10, 10). Odnalazł swoją drogę życia. Zrozumiał, że chodziło o budowę trudniejszą – odnowę Kościoła targanego wewnętrznymi niepokojami i herezjami. Nie chcąc zostać uznanym za twórcę kolejnej grupy heretyków, Franciszek spisał swoje propozycje życia ubogiego według rad Ewangelii i w 1209 roku wraz ze swymi braćmi udał się do Rzymu. Papież → Innocenty III zatwierdził jego regułę. Odtąd Franciszek i jego bracia nazywani byli braćmi mniejszymi. Wrócili do Asyżu i osiedli przy kościele Matki Bożej Anielskiej, który stał się kolebką Zakonu. Franciszkowy ideał życia przyjmowały również kobiety. Już dwa lata później, dzięki → św. Klarze, która była wierną towarzyszką duchową św. Franciszka, powstał → Zakon Świętej Klary, zwany wtedy Zakonem Ubogich Pań (populanie klaryski).
Franciszek wędrował od miasta do miasta i głosił pokutę. Wielu ludzi pragnęło naśladować jego sposób życia. Dali oni początek wielkiej rzeszy braci i sióstr → Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (tzw. tercjarstwu), utworzonemu w roku 1211. W tym też roku Franciszek wybrał się do Syrii, ale tam niestety nie dotarł i wrócił do Włoch. W roku 1217 zamierzał udać się do Francji, lecz został zmuszony do pozostania we Włoszech. Uczestniczył w Soborze Laterańskim IV. Z myślą o ewangelizacji pogan wybrał się na Wschód. W 1219 roku wraz z krzyżowcami dotarł do Egiptu i tam spotkał się z sułtanem Melek-el-Kamelem, wobec którego świadczył o Chrystusie. Sułtan zezwolił mu bezpiecznie opuścić obóz muzułmański i dał mu pozwolenie na odwiedzenie miejsc uświęconych życiem Chrystusa w Palestynie, która była wtedy pod panowaniem muzułmanów. Rok później Franciszek wrócił do Italii. Na Boże Narodzenie 1223 roku, podczas jednej ze swoich misyjnych wędrówek, w Greccio zainscenizował religijny mimodram. W żłobie, przy którym stał wół i osioł, położył małe dziecko na sianie, po czym odczytał fragment Ewangelii o narodzeniu Pana Jezusa i wygłosił homilię. Inscenizacją owego żywego obrazu nadał początek żłobkom i jasełkom. 14 września 1224 w → La Vernie, podczas czterdziestodniowego postu przed uroczystością Św. Michała Archanioła, Chrystus objawił się Franciszkowi i obdarzył go łaską stygmatów – śladów Męki Pańskiej. W ten sposób Franciszek, na dwa lata przed swą śmiercią, został pierwszym w historii Kościoła stygmatykiem.
Franciszek aprobował świat i stworzenie, obdarzony był niewiarygodnym osobistym wdziękiem. Dzięki niemu świat ujrzał ludzi z kart Ewangelii: prostych, odważnych i pogodnych. Wywarł olbrzymi wpływ na życie duchowe i artystyczne średniowiecza. Trudy apostolstwa, surowa pokuta, długie noce czuwania na modlitwie wyczerpały siły Franciszka. Zachorował na oczy, próby leczenia nie przynosiły skutku. Zmarł 3 października 1226 o zachodzie słońca w kościele Matki Bożej Anielskiej w Asyżu. Kiedy umierał, kazał zwlec z siebie odzienie i położyć na gołej ziemi. Rozkrzyżował przebite stygmatami ręce i odszedł z psalmem 141 na ustach. Miał 45 lat. W dwa lata później uroczyście kanonizował go Grzegorz IX.
Najpopularniejszym tekstem Św. Franciszka jest ↓ „Pieśń słoneczna”. Pozostawił po sobie pisma: „Napomnienia”, listy, teksty poetyckie i modlitewne. Św. Franciszek jest patronem wielu zakonów, m. in. albertynów, franciszkanów, kapucynów, franciszkanów konwentualnych, bernardynek, kapucynek, klarysek, koletanek, tercjarzy; Włoch, Asyżu, Bazylei; Akcji Katolickiej; aktorów, ekologów, niewidomych, pokoju, robotników, tapicerów, ubogich i więźniów. W ikonografii Św. Franciszek ukazywany jest w habicie franciszkańskim, czasami ze stygmatami. Bywa przedstawiany w otoczeniu ptaków. Jego atrybutami są: baranek, krucyfiks, księga, ryba w ręku.
Modlitwa ku czci Św. Franciszka z Asyżu
Nowenna do Św. Franciszka z Asyżu
Modlitwa wstępna
Wszechmogący, wieczny Boże, Ty przez Jednorodzonego Syna swego oświeciłeś nasze dusze światłem Ewangelii i wprowadziłeś na drogę życia; daj nam, przez zasługi świętego Ojca naszego Franciszka, najdoskonalszego naśladowcy i miłośnika Jezusa Chrystusa, abyśmy przygotowując się do uroczystości tego świętego Patriarchy, przejęli się głęboko duchem ewangelicznym, a przez to zasłużyli na wysłuchanie naszych próśb, które pokornie składamy u stóp Twego Majestatu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień I – 25 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Jeśli się nie nawrócicie, wszyscy zginiecie”. Błagamy Cię, udziel nam takiego męstwa i wielkoduszności, z jakim święty nasz Ojciec Franciszek porzucił światowe życie i wszedł na drogę ewangelicznej doskonałości, abyśmy uznali nasze błędy, ze szczerą skruchą czynili za nie pokutę i z mężnym sercem rozpoczęli nowe życie. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień II – 26 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie mól i rdza niszczą, i gdzie złodzieje włamują się i kradną. Gromadźcie sobie skarby w niebie”. Daj nam to wspaniałe umiłowanie ubóstwa, którym święty Franciszek wsławił się w Twoim Kościele, abyśmy całym sercem szukali jedynie Królestwa Bożego i jego sprawiedliwości wierząc, że „wszystko inne będzie nam dodane”. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień III – 27 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom”. Daj nam tę pokorę umysłu i serca, jaką jaśniał nasz Seraficki Ojciec Franciszek, abyśmy zostali zaliczeni do tych prostych ludzi, którym Bóg objawia swe prawdy i obdarza łaską. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień IV – 28 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Jeśli się nie odmienicie i nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do Królestwa niebieskiego”. Daj nam tę słodycz i prostotę, którą święty Franciszek podbijał świat, abyśmy i my, „stawszy się wszystkim dla wszystkich, wszystkich pociągali do Boga”. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień V – 29 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Jeśli kto chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje”. Daj nam, abyśmy wpatrzeni we wzór świętego Ojca Franciszka, naznaczonego stygmatami Twej Męki, chętnie dźwigali swój codzienny krzyż i dostąpili owoców Twej zbawczej Męki. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień VI – 30 września
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Miłujcie waszych nieprzyjaciół, módlcie się za tych, którzy was prześladują”. Daj nam tę łaskę, abyśmy naśladowali świętego Ojca Franciszka, obejmującego miłością nawet największych grzeszników, i nie mieli nigdy w sercu niechęci do nikogo, lecz wszystkich miłowali uczynkiem i prawdą. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień VII – 1 października
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi”. Daj nam, abyśmy pokój i dobro, które święty Ojciec Franciszek głosił skłóconemu światu, zawsze zachowywali w swoich sercach i przekazywali naszym bliźnim, i w ten sposób zasłużyli na miano prawdziwych dzieci Bożych. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień VIII – 2 października
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Proście, a będzie wam dane; szukajcie, a znajdziecie; kołaczcie, a otworzą wam”. Natchnij nas pokorną wytrwałością w modlitwie, abyśmy na wzór świętego Ojca Franciszka w naszych potrzebach uciekali się najpierw do Boga i osiągnęli zbawienny skutek naszych modlitw. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Dzień IX – 3 października
Panie Jezu Chryste, Ty powiedziałeś: „Jeśli Mnie kto miłuje, będzie zachowywał Moją naukę, a Ojciec Mój umiłuje go i przyjdziemy do niego i będziemy w nim przebywać”. Użycz nam tej seraficznej miłości, jaką pałało serce świętego Ojca Franciszka, abyśmy przez żarliwość uczuć i doskonałość uczynków mogli dojść do zjednoczenia z Bogiem już tu na ziemi, a potem w niebie złączyć się z Nim na zawsze. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Mario… Chwała Ojcu…
Święty Franciszku z Asyżu, módl się za nami!
Modlitwa na każdy dzień nowenny
Święty Franciszku, bądź pozdrowiony,
Ciebie Ojczyzna światłem swym zowie,
Ciebie za Ojca czczą trzy zakony,
Za cnót zwierciadło mają synowie.
Tyś droga prawa, wzór obyczajów;
Prowadź z niewoli ciała swych dzieci
Do utraconych ojczyzny krajów,
Kędy nam gwiazda zbawienia świeci.
K: Módl się za nami św. Ojcze Franciszku.
W: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
K: Módlmy się: Panie Jezu Chryste, Ty ukazałeś znamiona swej Męki w ciele świętego Ojca Franciszka, aby oziębły świat na nowo zapalić do miłości. Wspomóż nas, abyśmy wytrwale niosąc krzyż naśladowali Ciebie, a przez to zasłużyli na miano prawdziwych Twoich uczniów. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
W: Amen.
Litania do Św. Franciszka z Asyżu
- Kyrie, elejson
- Chryste, elejson
- Kyrie, elejson
- Chryste, usłysz nas
- Chryste, wysłuchaj nas
zmiłuj się nad nami!
- Ojcze z nieba, Boże,
- Synu, Odkupicielu świata, Boże,
- Duchu Święty, Boże,
- Święta Trójco, jedyny Boże,
módl się za nami!
- Święta Maryjo, niepokalanie poczęta,
- Święty Franciszku Seraficki,
- Święty Franciszku, kwiecie łaski Bożej,
- Święty Franciszku, wielki naśladowco Chrystusa,
- Święty Franciszku, pragnący śmierci męczeńskiej,
- Święty Franciszku, piastunie ran Chrystusowych,
- Święty Franciszku, ozdobiony znamionami Męki Jezusowej,
- Święty Franciszku, obdarzony mocą czynienia cudów,
- Święty Franciszku, gorejący miłością Bożą,
- Święty Franciszku, przepełniony miłością bliźniego,
- Święty Franciszku, miłośniku pokory,
- Święty Franciszku, wzorze pokuty,
- Święty Franciszku, przykładzie posłuszeństwa,
- Święty Franciszku, miłośniku czystości,
- Święty Franciszku, gardzący dobrami świata,
- Święty Franciszku, patriarcho ubogich,
- Święty Franciszku, żywy obrazie cnót ewangelicznych,
- Święty Franciszku, założycielu trzech zakonów,
- Święty Franciszku, heroldzie Wielkiego Króla,
- Święty Franciszku, pogromco szatana,
- Święty Franciszku, filarze Kościoła katolickiego,
- Święty Franciszku, obrońco wiary katolickiej,
- Święty Franciszku, głoszący światu pokój i dobro,
- Święty Franciszku, zwycięzco złości świata,
- Święty Franciszku, odnowicielu obyczajów chrześcijańskich,
- Święty Franciszku, drogowskazie dla błądzących,
- Święty Franciszku, lekarzu chorych na duszy,
- Święty Franciszku, wielki orędowniku u Boga,
- Święty Franciszku, święty nasz Ojcze,
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
K: Módl się za nami, święty Ojcze Franciszku,
W: abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
K: Módlmy się: Boże, który przez zasługi serafickiego Ojca, świętego Franciszka, Kościół swój nową rodziną ubogacasz, użycz nam łaski, abyśmy za Jego przykładem dobrami ziemskimi gardzili, a do niebieskich pragnienia nasze skierowali. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Pieśń słoneczna św. Franciszka z Asyżu
Najwyższy, wszechmogący, dobry Panie,
Twoja jest sława, chwała i cześć,
i wszelkie błogosławieństwo.
Tobie jednemu, Najwyższy, one przystoją
i żaden człowiek nie jest godny
wymówić Twego Imienia.
Pochwalony bądź, Panie mój,
ze wszystkimi Twymi stworzeniami,
szczególnie z panem bratem słońcem,
przez które staje się dzień i nas przez nie oświecasz.
I ono jest piękne i świecące wielkim blaskiem:
Twoim, Najwyższy jest wyobrażeniem.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez brata księżyc i gwiazdy,
ukształtowałeś je na niebie jasne i cenne, i piękne.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez brata wiatr i przez powietrze,
i chmury, i pogodę, i każdy czas,
przez które Twoim stworzeniom dajesz utrzymanie.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez siostrę wodę,
która jest bardzo pożyteczna i pokorna,
i cenna, i czysta.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez brata ogień,
którym rozświetlasz noc:
i jest on piękny, i radosny,
i krzepki, i mocny.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez siostrę naszą matkę ziemię,
która nas żywi i chowa, wydaje różne owoce
z barwnymi kwiatami i trawami.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez tych, którzy przebaczają dla Twej miłości
i znoszą słabości i prześladowania.
Błogosławieni ci, którzy je zniosą w pokoju,
ponieważ przez Ciebie, Najwyższy, będą uwieńczeni.
Pochwalony bądź, Panie mój,
przez naszą siostrę śmierć cielesną,
której żaden człowiek żywy uniknąć nie może.
Biada tym, którzy umierają w grzechach śmiertelnych;
Błogosławieni ci, których śmierć zastanie w Twej najświętszej woli,
albowiem śmierć druga nie wyrządzi im krzywdy.
Chwalcie i błogosławcie mojego Pana,
i dziękujcie Mu, i służcie z wielką pokorą.
Życie i dzieło Św. Antoniego z Padwy
B.E. Murillo, 1665.
Antoni urodził się w Lizbonie w Portugalii 1195 roku jako syn Marii i Marcina Boglioni. Na chrzcie otrzymał imię Fernando. W tym mieście uczęszczał do szkoły katedralnej i zapewne około 15 roku życia wstąpił do klasztoru → Kanoników Regularnych św. Augustyna. Po dwu latach przeniósł się do klasztoru Santa Cruz w Coimbrze i tam zdobył solidne wykształcenie, szczególnie poznając Pismo Święte i naukę Ojców Kościoła. W roku 1219 został wyświęcony na kapłana a w rok później przeżył bardzo uroczystość przewiezienia do Coimbry relikwii pięciu męczenników franciszkańskich, którzy ponieśli śmierć męczeńską w Maroku. Poznawszy duchowość → Św. Franciszka z Asyżu, za wiedzą swoich przełożonych, przeniósł się do franciszkanów, przyjmując ich habit i zmieniając swoje chrzestne imię na Antoni. Pragnął pójść w ślady męczenników i dlatego udał się z posługą misyjną do Maroka, jednakże tam ciężko zachorował i musiał wracać do kraju.
Statek gnany burzą morską zawinął na Sycylię. Stamtąd Antoni pojechał na kapitułę generalną zakonu do Asyżu w 1221 r., gdzie spotkał się ze Św. Franciszkiem. Wkrótce Antoni dał się poznać jako wybitny kaznodzieja i sława jego kazań dotarła do brata Eliasza, następcy św. Franciszka, który mianował go generalnym kaznodzieją zakonu. Odtąd Antoni przemierzał miasta i wioski, nawołując do poprawy życia i pokuty. Dar wymowy, jego niezwykle obrazowy i plastyczny język, ascetyczna postawa, żar i towarzyszące mu cuda gromadziły przy nim tak wielkie tłumy, że musiał głosić kazania na placach, gdyż żaden kościół nie mógł pomieścić słuchaczy. W latach 1225-1227 głosił kazania w południowej Francji, gdzie z całą mocą zwalczał szerzącą się tam herezję katarów (albigensów). Gdy powrócił do Italii, na kapitule generalnej został wybrany ministrem (prowincjałem) Emilii i Mediolanu. W tym czasie napisał Kazania niedzielne. W roku 1228 udał się do Rzymu, by załatwić pilne sprawy swojej prowincji. Z tej okazji papież → Grzegorz IX zaprosił go z okolicznościowym kazaniem. Wywarło ono na papieżu tak silne wrażenie, że nazwał Antoniego „Arką Testamentu”. Papież polecił mu wówczas, by wygłaszał kazania do tłumów pielgrzymów, którzy przybywali do Rzymu. Na prośbę kardynała Ostii Antoni napisał Kazania na święta. Wygłosił tam także kazania wielkopostne. Dał się również poznać jako profesor teologii, którą wykładał swoim braciom zakonnym, przede wszystkim w duchu Św. Augustyna. Ponadto wykładał filozofię na uniwersytecie w Bolonii, a także pracował na uniwersytetach w Montpellier i Tuluzie. Obdarzony był również wielu charyzmatami – miał dar bilokacji, czytania w ludzkich sumieniach i proroctwa.
W roku 1230 na kapitule generalnej Antoni zrzekł się urzędu prowincjała (ministra) i udał się do → Padwy. Szczególną popularność kaznodziejska osiągnął w Wielkim Poście 1231 r. Wokół Antoniego gromadziły się tysiące wiernych, których doprowadzał do poprawy życia, a także skutecznie zwalczał lichwę, więzienie dłużników i wyzyskiwanie biednych. Wyczerpany nadmierną pracą zachorował na puchlinę wodną. Opadając z sił, zatrzymał się w klasztorze klarysek w Arcella, gdzie przy śpiewie O gloriosa Virginum wieczorem w piątek, 13 czerwca 1231 roku, umarł mając zaledwie 36 lat.
Pozostawił po sobie zbiór kazań na niedziele i uroczystości świętych. W następnym roku (30 V 1232) papież Grzegorz IX kanonizował Antoniego. O tak rychłej kanonizacji zadecydowało powszechne przekonanie świętości i rozliczne cuda raz łaski, jakich wierni doznawali przy grobie Św. Antoniego. Komisja papieska stwierdziła w tak krótkim czasie 5 uzdrowień z paraliżu, 7 wypadków przywrócenia niewidomym wzroku, 3 głuchym słuchu, 2 niemym mowy, uzdrowienie 2 epileptyków i 2 wypadki wskrzeszenia umarłych. Kult św. Antoniego rozszedł się po całym świecie bardzo szybko. Grzegorz IX bullą Cum iudicat w 1233 roku wyznaczył dzień jego dorocznej pamiątki na 13 czerwca. Sykstus V w 1586 r. włączył jego święto do kalendarza powszechnego Kościoła. Na życzenie króla Hiszpanii Filipa V Innocenty XIII w roku 1722 ustanowił świętem 13 czerwca dla całej Hiszpanii i podległej jej wówczas Ameryki Południowej. W Padwie zainicjowano praktykę czczenia w każdy piątek śmierci św. Antoniego i we wtorek jego pogrzebu. W 1946 r. Pius XII ogłosił go doktorem Kościoła.
Kult św. Antoniego rozwinął się bardzo szybko nie tylko w Italii, ale też w całym świecie chrześcijańskim. W Italii wystarczy tylko powiedzieć „Święty” na określenie osoby Św. Antoniego. Ku czci Świętego powstało wiele bractw i kilka zakonów. Ludwika Bouffier zainicjowała w roku 1890 w Tuluzie we Francji dzieło zwane: „Chleb Św. Antoniego”, tzn. jałmużna dla ubogich. Św. Antoniego jako swojego patrona uznają franciszkanie, siostry antonianki i antoninki, mieszkańcy Lizbony, górnicy, małżonkowie, narzeczeni, położnice, ubodzy. Wzywano Św. Antoniego jako orędownika w przypadku bezpłodności, w sprawach rodzinnych, podczas zarazy bydła. Najbardziej jest dla nas znany jako patron ludzi i rzeczy zagubionych.
W ikonografii ukazuje się św. Antoniego w habicie franciszkańskim symbolizującym ubóstwo, pokorę i pokutę. Do typowych jego atrybutów należą: książka (symbol nauki) i lilia (niewinność), czasami Święty występuje z sercem płomiennym lub samym płomieniem na dłoni. Często jest również ukazywany z Dzieciątkiem Jezus jako Zbawicielem Świata.
Modlitwy ku czci Św. Antoniego z Padwy
Kłaniamy się Tobie, św. Antoni, wielki nasz Patronie. Prosimy Cię pokornie, abyś z wysokości swej chwały wejrzał na nas i przyszedł nam z pomocą. Ty pomagasz wszystkim, którzy wzywają Twego pośrednictwa i proszą o opiekę. Nie odrzucaj i naszych ufnych próśb, ale wspomagaj nas w naszych troskach i kłopotach. Twoi czciciele znają skuteczne wstawiennictwo świętego z Padwy w odnalezieniu rzeczy zgubionych, ochronie przed złodziejami, opiece nad podróżującymi, niesieniu ulgi w cierpieniu chorym, biednym i zakłopotanym. Z ufnością błagamy, spraw, abyśmy dzięki Twej opiece mieli zawsze silną wiarę, pracowali nad poprawą życia i pomnożeniem łaski uświęcającej.
Polecaj nas Najświętszej Maryi, Matce Bożej, której zawdzięczasz szczególną pomoc w pracy dla zbawienia ludzi. Ty wiesz jak słabi i nędzni jesteśmy, wiesz najlepiej, jakie zło zewsząd nas otacza i jak bardzo potrzebujemy Twojej pomocy. Prosimy Cię św. Antoni, abyś nas w życiu wspomagał i kierował ku dobremu Bogu. Wspieraj wszystkich, którzy przychodzą tutaj, do Ciebie, lub na innym miejscu zwracają się do Ciebie w swoich potrzebach i troskach. Niech wszyscy odczuwają Twoją opiekę i doznają Twojej pomocy, wielbiąc Boga Ojca i Syna i Ducha świętego. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Maryjo… Chwała Ojcu…
Św. Antoni z Padwy, módl się za nami!
Responsorium do Św. Antoniego z Padwy
Si quaeris miracula
Mors, error, calamitas,
Demon, lepra fugiun:
Aegri surgunt sani.
Cedunt mare, vincula,
Membra, resque perditas,
Petunt et accipiunt
Iuvenes et cani.
Pereunt pericula,
Cessat et necessitas:
Narrent hi, qui sentiunt,
Dicant Paduani.
Cedunt mare…
Gloria Patri et Filio
Et Spiritui Sancto.
Cedunt mare…
K: Ora pro nobis, beate Antoni
W: Ut digni efficiamur promissionibus Christi.
K: Oremus: Ecclesiam tuam, Deus, beati Antoni Confessoris tui atque Doctoris deprecatio votiva laetificet: ut spiritualibus semper muniatur auxiliis et gaudiis perfrui mereatur aeternis. Per Christum Dominum nostrum.
W: Amen.
Nowenna do Św. Antoniego z Padwy
K.: W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
W.: Amen.
Święty Antoni, sławny Sługo i Przyjacielu Jezusa Chrystusa, Tyś miał kiedyś zaszczyt tulić Go do siebie w postaci Dzieciątka. Pełen radości nosiłeś Go na swoich ramionach, a dziś cieszysz się z Nim w niebie. Składamy Bogu dzięki za wszystkie łaski i dobrodziejstwa, którymi obdarzasz polecających się Twojej szczególnej opiece. My, Twoi czciciele, chcemy Cię zawsze kochać i czcić! Prosimy – weź nas w Swoją opiekę i pomagaj nam w spełnianiu obowiązków naszego stanu i zawodu; pomagaj nam w trudzie pielgrzymowania do naszej Ojczyzny w niebie; nie dozwól by ktokolwiek zagubił się na drogach życia; pomóż nam dźwigać nasze krzyże i bądź przewodnikiem i opiekunem. Pod Twoją opieką nikt nie może zginąć.
Ufamy, że Twoje wstawiennictwo przed Bogiem okaże się skuteczne. Wejrzyj na naszą szczerą miłość oraz silną ufność, jaką nasze serca są przepełnione. Pozwól nam należeć do liczby tych Twoich czcicieli, których ty szczególnie miłujesz i ochraniasz. Spraw, abyśmy we wszystkich potrzebach znajdowali u ciebie pomoc i ucieczkę, teraz i w przyszłości. Amen.
Ojcze nasz… Zdrowaś Maryjo… Chwała Ojcu…
Św. Antoni z Padwy, módl się za nami!
Święty Antoni, ubogacony łaską bożą, do którego wszyscy potrzebujący pomocy tak często wzdychają i u Ciebie ją znajdują, także my, prosimy o pomoc w naszych sprawach i problemach.
Nie zawiedź naszej nadziei, tak jak nie zawiodłeś tych, którzy przed nami szukali u Ciebie wsparcia i pomocy, ale bądź naszym orędownikiem, o to cię pokornie prosimy:
- bądź nam pomocą w każdej godzinie!
- Święty Antoni Padewski,
- Serdeczny przyjacielu Jezusa,
- Sługo Niepokalanej Matki,
- Wierny synu Ojca Franciszka,
- Ozdobo Serafickiego Zakonu,
- Kapłanie według Bożego serca,
- Skarbnico Pisma Świętego,
- Niestrudzony Apostole Ewangelii,
- Mężu świętej modlitwy,
- Gardzący wszystkim, co ziemskie,
- Odnowicieli obyczajów chrześcijańskich,
- Odnalazco rzeczy zaginionych,
- Wielki nasz u Boga Orędowniku,
Święty Antoni, chcemy Ci wspólnie podziękować za wszystkie wysłuchane modlitwy. W imieniu naszym i tych, którzy Twoje wsparcie otrzymali:
- dziękujemy Ci, święty Antoni!
- Za przywrócone zdrowie,
- Za wszystkich pocieszonych,
- Za tych, którym wlałeś nadzieję,
- Za pojednanych z Bogiem,
- Za tych, którym przywróciłeś zgubione rzeczy,
- Za tych, którym wyprosiłeś pomoc,
- Za wszystkie wysłuchane modlitwy,
- Za wszystko dobro, które nam i innym wyświadczyłeś,
Święty Antoni, niezrównany Orędowniku. Nasze życie niesie z sobą nowe problemy i kłopoty. Bądź zawsze z nami i wspieraj wszystko, co dobre; nie pozwól by zło stało się naszym i kogokolwiek udziałem:
- wspieraj nas święty Antoni!
- Abyśmy zawsze trwali przy Bogu,
- Abyśmy przykazań bożych przestrzegali,
- Abyśmy żyli nauką Ewangelii,
- Abyśmy dawali dobry przykład życia,
- Abyśmy nie utracili ducha modlitwy,
- Abyśmy na drodze życia nie zbłądzili,
- Abyśmy każdego grzechu się wystrzegali,
- Abyśmy gorliwie wypełniali swoje obowiązki,
- Abyśmy świadczyli miłosierdzie bliźnim,
- Abyśmy zdobywali Tobie nowych czcicieli,
- Abyśmy byli apostołami pokoju, dobra i prawdy,
Módlmy się: Panie Jezu Chryste, z pokorą i ufnością prosimy, spraw, abyśmy za wstawiennictwem świętego Antoniego, naszego Orędownika, przed Twoim majestatem, znaleźli wysłuchanie naszych próśb, które przez Jego ręce Tobie przedkładamy. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen.
Litania do Św. Antoniego z Padwy
- Kyrie, elejson
- Chryste, elejson
- Kyrie, elejson
- Chryste, usłysz nas
- Chryste, wysłuchaj nas
zmiłuj się nad nami!
- Ojcze z nieba, Boże,
- Synu, Odkupicielu świata, Boże,
- Duchu Święty, Boże,
- Święta Trójco, jedyny Boże,
módl się za nami!
- Święta Maryjo, bez zmazy pierworodnej poczęta,
- Święty Antoni, chwało miasta Padwy,
- Święty Antoni, przyjacielu serdeczny Dzieciątka Jezus,
- Święty Antoni, wierny synu świętego Franciszka,
- Święty Antoni, mężu świętej modlitwy,
- Święty Antoni, perło ubóstwa świętego,
- Święty Antoni, lilio czystości,
- Święty Antoni, wzorze posłuszeństwa,
- Święty Antoni, zwierciadło cnoty,
- Święty Antoni, miłujący życie ukryte,
- Święty Antoni, gardzący chwałą ziemską,
- Święty Antoni, żarliwy apostole,
- Święty Antoni, gotowy na męczeństwo za wiarę,
- Święty Antoni, filarze Kościoła świętego,
- Święty Antoni, przewodniku dusz,
- Święty Antoni, gorliwy krzewicielu wiary,
- Święty Antoni, nauczycielu prawdy,
- Święty Antoni, skarbnico Pisma świętego,
- Święty Antoni, niestrudzony w głoszeniu Ewangelii,
- Święty Antoni, nawracający grzeszników,
- Święty Antoni, zwalczający występki,
- Święty Antoni, aniele pokoju,
- Święty Antoni, odnowicielu obyczajów,
- Święty Antoni, zdobywający serca dla Chrystusa,
- Święty Antoni, opiekunie uciśnionych,
- Święty Antoni, postrachu złych duchów,
- Święty Antoni, wskrzeszający umarłych,
- Święty Antoni, odnajdujący rzeczy zgubione,
- Święty Antoni, chwalebny cudotwórco,
- Święty Antoni, ozdobo Zakonu Serafickiego,
- Święty Antoni, odbierający cześć w każdej świątyni naszego kraju,
- Święty Antoni, Święty całego świata,
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
- Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
K: Módl się za nami, święty Antoni,
W: abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
K: Módlmy się: Prosimy Cię, Panie, niech pomoże ludowi Twojemu ustawiczna modlitwa przezacnego Wyznawcy Twego i Doktora, świętego Antoniego, i niech nas uczyni godnymi Twej łaski na tym świecie, a w przyszłym obdarzy wieczną radością. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Życie i dzieło Św. Jana z Dukli
Anonim; kośc. OO. Bernardynów w Przeworsku.
Jan urodził się w 1414 roku w → Dukli w rodzinie mieszczańskiej. Legenda głosi, że studiował w Krakowie, jednak brak źródeł historycznych, które potwierdzałyby ten fakt. Po studiach wrócił do Dukli i osiadł jako pustelnik w w grocie na górze Zaśpit i w lasach pod Cergową. Do franciszkanów konwentualnych wstąpił prawdopodobnie w Krośnie między 1434 a 1440 r, mając wtedy ok. 20-25 lat. Przed przyjęciem święceń kapłańskich odbył studia u franciszkanów. W zakonie piastował różne stanowiska, m.in. kaznodziei. Był światłym kapłanem i teologiem. Kilkakrotnie obierano go na przełożonego klasztoru w Krośnie i Lwowie, był też kustoszem kustodii ruskiej z siedzibą we Lwowie, między 1443 a 1461 r. Po złożeniu tej funkcji powierzono mu urząd kaznodziei we Lwowie. W 1463 r., pod wpływem → Św. Jana Kapistrana, reformatora franciszkańskiego życia zakonnego, Jan wstąpił do bernardynów. Ci wysłali go najpierw na krótki czas do Poznania. Resztę życia spędził w klasztorze we Lwowie, gdzie piastował różne urzędy.
Zarówno jako kaznodzieja, jak i spowiednik odznaczał się niezwykłą gorliwością. Miał dar proroctwa. Zasłynął jako wybitny kaznodzieja i spowiednik. Z ogromną miłością i cierpliwością sprawował sakrament pojednania. Nawet po utracie wzroku oraz cierpiąc na bezwład nóg, z wielkim oddaniem spełniał posługę kapłańską. Znany był z ukochania modlitwy liturgicznej. Zmarł 29 września 1484 r. i został pochowany w → kościele św. Andrzeja we Lwowie w opinii świętości.
J. Matejko: „Bohdan Chmielnicki z Tuhaj-Bejem pod Lwowem”, 1885.
Od samego początku grób zakonnika Jana stał się celem pobożnych nawiedzeń. Wzywano Jana w różnych potrzebach; znane są liczne przypadki uzdrowień za przyczyną Jana z Dukli. Również obronę przed wojskami nieprzyjaciół w latach 1648 i 1676 mieszkańcy Lwowa zawdzięczają Janowi. Powszechnie nazywano Jana cudotwórcą Rusi i patronem Polski. Sława jego rozchodziła się po całej Rzeczypospolitej. Do jego grobu we Lwowie przybywali monarchowie: Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski. W roku 1733 papież → Klemens XII dokonał jego beatyfikacji przez zatwierdzenie kultu „od niepamiętnych czasów”. Spełniając liczne prośby, w tym Sejmu Rzeczypospolitej i króla Augusta III Sasa, ten sam papież w r. 1739 ogłosił go patronem Korony i Litwy. Relikwie bł. Jana były przechowywane we Lwowie, później w Rzeszowie. Obecnie znajdują się w → kościele OO. Bernardynów w Dukli.
Liczne łaski i cuda podsunęły myśl rozpoczęcia starań o kanonizację Błogosławionego Jana, jednak rozbiory, wojny i okupacje nie sprzyjały tym działaniom. Sprawę ponownie wznowiono w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Opracowano dokumentację historyczną, która stała się podstawą dekretu o heroiczności cnót Św. Jana. Dekret ten podano do wiadomości na specjalnej kongregacji w obecności Ojca Św. Jana Pawła II, w dniu 2 VII 1994 roku. Równocześnie uznano cud uzdrowienia z ciężkiej choroby nóg mieszkanki Lwowa Anny Maksymiak, który zdarzył się za wstawiennictwem Św. Jana. Kanonizacji dokonał Ojciec Święty Jan Paweł II w Krośnie 10.VI.1997 roku, podczas swej pielgrzymki do Polski.
Św. Jan z Dukli to patron Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego, archidiecezji przemyskiej, Lwowa oraz rycerstwa polskiego. W ikonografii przedstawiany jest w habicie zakonnika, czasami jako niewidomy. Jego atrybutem są promienie światła.
Pustelnia Św. Jana z Dukli
po lewej kaplica, po prawej dom rekolekcyjny.
Symboliczna pustelnia Św. Jana z Dukli znajduje się na wzgórzu Zaśpit w pobliżu Trzciany, położonej przy drodze nr 9 Dukla – Barwinek (ok. 1,4 km na wschód od drogi). Przez pustelnię przebiega czerwony → Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego, z miejscowości Chyrowa na Cergową, a przy pustelni zaczyna się szlak zielony prowadzący na południe na Ostrą.
Pustelnia została założona w 1769 roku przez OO. Bernardynów z Dukli dzięki fundacji Marii Amelii z Bruhlów Mniszchowej, w miejscu, gdzie pamięć i tradycja wskazywała przebywanie Św. Jana. Wtedy to powstała pierwsza drewniana kaplica, konsekrowana 7 maja 1769 roku. Wybudowano tu także pustelniczy erem. Drewniany kościółek spłonął w 1883 roku, odbudowano go w roku 1887. Następnie w jego miejscu powstał w latach 1906-1908 obecny kościółek neogotycki pw. Św. Jana z Dukli, wg projektu architekta Kamila Żarnowskiego. Wnętrze kaplicy zdobi polichromia z 1931 roku autorstwa Władysława Lisowskiego. Poniżej świątyni znajduje się kamienna grota ze źródłem Św. Jana. Woda z niego wypływająca, według tradycji przybywających licznych pątników z Polski i zagranicy, przynosi ulgę w wielu dolegliwościach i chorobach.
Modlitwy ku czci Św. Jana z Dukli
Święty Janie z Dukli, z ufnością zwracamy się do ciebie w naszych potrzebach za przykładem naszych ojców, którzy szczerze ufali twoim modlitwom i twemu wstawiennictwu u Boga i zawsze byli wysłuchani. Bądź naszym Orędownikiem, swoją modlitwą wstawiaj się za nami do Boga, aby nasza Ojczyzna mogła żyć w pokoju, a my wszyscy byśmy zawsze wiernie trwali przy Bogu. Upraszaj nam u Boga przebaczenie naszych grzechów i zdrowie duszy, a także zdrowie ciała i uleczenie z chorób. Ufamy, że za twoją przyczyną Bóg udzieli nam wszystkich potrzebnych łask.
Ojcze nasz… Zdrowaś Maryjo… Chwała Ojcu…
Św. Janie z Dukli, módl się za nami!
Gdy do Jana z Dukli z prośbą się zwracamy,
On sprzed tronu Boga z pomocą nam przyjdzie.
Jak nasi ojcowie byli wysłuchani,
Gdy modlitwom jego szczerze zaufali.
Wypraszał u Boga różne dary ludziom:
Zdrowie w ich chorobach, grzesznym przebaczenie.
Bądź orędownikiem i proś Pana Boga,
By Ojczyzna nasza mogła żyć w pokoju,
By rodziny nasze i my tu zebrani
Wiernie trwali w Bogu dziś i zawsze. Amen.
Wypraszał u Boga…
Ojcu i Synowi, Duchowi Świętemu,
Chwała niech brzmi zawsze, w Trójcy Przedwiecznemu.
Wypraszał u Boga…
K. Módl się za nami święty Janie,
W. Abyśmy się stali godni obietnic Chrystusowych.
Módlmy się: Boże, który obdarzyłeś świętego Jana cnotami wielkiej pokory i cierpliwości, dozwól łaskawie, abyśmy, naśladując jego przykład, otrzymali podobną nagrodę. Przez Chrystusa Pana naszego.
W. Amen.
Litania do Św. Jana z Dukli
Kyrie, elejson
Christe, elejson
Kyrie, elejson
Chryste, usłysz nas
Chryste, wysłuchaj nas
zmiłuj się nad nami!
Ojcze z nieba, Boże,
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, jedyny Boże,
módl się za nami!
Święta Maryjo, bez grzechu pierworodnego poczęta,
Święty Franciszku z Asyżu,
Święty Franciszku z Asyżu,
Święty Janie z Dukli, wierny naśladowco Jezusa,
Św. Janie, miłujący Krzyż Chrystusa,
Św. Janie, wielki czcicielu Najświętszej Maryi Panny,
Św. Janie, wierny synu Świętego Franciszka,
Św. Janie, prawdziwa ozdobo Kościoła Chrystusowego,
Św. Janie, mężu żywej wiary,
Św. Janie, pełen chrześcijańskiej nadziei,
Św. Janie, głoszący swym życiem cnotę Bożej miłości,
Św. Janie, wzorze pokory i ubóstwa,
Św. Janie, przykładzie czystości i posłuszeństwa,
Św. Janie, wytrwały w zachowywaniu chrześcijańskich obyczajów,
Św. Janie, wzorze miłości bliźniego,
Św. Janie, potrzebującym z nieustanną pomocą spieszący,
Św. Janie, głęboki i niestrudzony w rozważaniu tajemnic Bożych,
Św. Janie, przykładzie żarliwej modlitwy,
Św. Janie, apostole Królestwa Bożego,
Św. Janie, hojny szafarzu sakramentów świętych,
Św. Janie, gorliwy i wytrwały spowiedniku,
Św. Janie, żarliwy kaznodziejo pokuty,
Św. Janie, pomagający zagubionym w odnalezieniu właściwej drogi życia,
Św. Janie, męczenniku pragnieniem,
Św. Janie, obdarzony łaską uzdrawiania chorych,
Św. Janie, pocieszycielu smutnych i strapionych,
Św. Janie, prowadzący do jedności wyznawców Chrystusa,
Św. Janie, szczególny opiekunie Dukli i Lwowa,
Św. Janie, Patronie naszego Narodu,
Św. Janie, prowadzący skłóconych do pojednania i pokoju,
Św. Janie, wskazujący drogę do niebieskiej ojczyzny,
Św. Janie, klejnocie Zakonu Braci Mniejszych,
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
K. Módl się za nami Święty Janie z Dukli,
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.
Módlmy się: Wszechmogący Boże, Ty nam dałeś świętego Jana z Dukli za patrona we wszystkich utrapieniach i nagłych potrzebach, prosimy Cię pokornie, abyś nas za jego przyczyną uwolnił od wszelkich nieszczęść, kłopotów i chorób, a równocześnie wspierał w różnych naszych potrzebach doczesnych i wiecznych. Który żyjesz i królujesz przez wszystkie wieki wieków. Amen.